Kawa „z kociej kupy”. Czemu jest taka wyjątkowa? Skąd jej wysoka cena? Jak powstaje, czym odróżnia się od zwykłej kawy? Gdzie w Indonezji ją kupić oraz najważniejsza dla mnie kwestia – dlaczego warto zwracać uwagę na źródło jej pochodzenia?

Czym jest kopi luwak i czemu jest tak droga?

„Kopi” w języku indonezyjskim oznacza po prostu kawę, „luwak” to indonezyjska nazwa cywety – zwierzęcia z rodziny kotowatych, dzięki któremu powstaje ta wyjątkowa kawa, nazywana potocznie „kawą z kociej kupy” czy „Ferrari wśród kaw”. Cywety zjadają owoce kawy, żeby następnie je przetrawić i wydalić. Rezultatem jest właśnie kopi luwak, jedna z najdroższych (bo ponoć w Tajlandii ktoś miał pomysł wytwarzania kawy z kupy słonia i cena tamtej kawy jest jeszcze wyższa), a wg niektórych też najlepszych kaw świata.

Produkcja prawdziwej kopi luwak jest, ze względu za jej pochodzenie, mocno ograniczona (szacuje się ją na jedynie kilkaset kg rocznie), a zapotrzebowanie na nią coraz większe, stąd cena.

Jak powstaje kopi luwak?

Cyweta (lub naukowo: łaskun muzang) żyjąca dziko w dżunglach m.in. Sumatry, Sulawesi i Małych Wysp Sundajskich (a także na Filipinach czy w Wietnamie) żywi się głównie owocami. Te, które niedaleko mają plantacje kawy, na nich właśnie szukają pożywienia. Na wolności zjada wyłącznie najlepsze, dojrzałe owoce kawowca. Miąższ owocu, przechodząc przez jej przewód pokarmowy, zostaje strawiony, ale nasiono zostaje tylko poddane działaniu enzymów trawiennych. Dzięki temu kawa traci sporo kofeiny (i w efekcie goryczkę), a zyskuje subtelny smak. Ziarna zostają zbierane, czyszczone i poddawane normalnej dalszej obróbce.

Kto to w ogóle wymyślił?!

Przyznacie, dziwna sprawa z tą kawą! Kto normalny wpadłby na pomysł szukania ziaren kawy w napotkanych w dżungli kupach zwierząt?! I jeszcze odważyłby się to wypić? Otóż, jak mówią, w czasach, gdy Indonezja była pod okupacją holenderską (czyli gdzieś przed rokiem 1945), miejscowi pracujący na plantacjach kawy nie mieli prawa pić tego drogocennego napoju, bo zarezerwowana była jako towar luksusowy dla wyższych sfer. Oczywiście jak czegoś nie wolno, to kombinuje się jak koń pod górę, żeby to mieć, ciekawscy Indonezyjczycy spróbowali więc zaparzać kawę pozyskaną z odchodów. Któryś z władców przyłapał ich na gorącym uczynku i najwyraźniej musiał stwierdzić, że kawa przetworzona w ten sposób wcale nie jest zła! Od tego czasu kopi luwak przestała być napojem biedoty, a zaczęła bywać na salonach. Warto jeszcze dodać, że wcześniej cywety były na plantacjach tępione, bo niszczyły jej uprawy.

Jak smakuje kopi luwak?

Z uwagi na niską zawartość kofeiny ma bardzo subtelny aromat, a do tego posmak karmelu lub czekolady. Jest bardzo delikatna, nawet ci nieprzepadający za kawą dość często twierdzą, że to jedyna kawa, jaką mogliby pić bez mleka. Z pewnością nie jest to jednak kawa, którą pije się rano, żeby się przebudzić. Ale… najlepiej spróbować samemu! :)

Ciemne strony kawowego biznesu w Indonezji

Niestety odkąd kopi luwak stała się tak znana (do czego w dużej mierze przyczynił się film „Choć goni nas czas” z Morganem Freemanem i Jackiem Nicholsonem w rolach głównych), wielu Indonezyjczyków zwęszyło łatwy zarobek i zaczęło szukać sposobu na zwiększenie jej produkcji, zakładając farmy cywet. Zwierzęta trzymane są tam w ciasnych klatkach i karmione wyłącznie kawą (na wolności żywią się również innymi owocami i ziarnami oraz drobnymi insektami), przez co często chorują i zdychają młodo. Dlatego decydując się na zakup kopi luwak zwracajmy uwagę na to, skąd pochodzi i nie kupujmy jej na plantacjach, na których widzimy cywety w klatkach. Jest to szczególnie częsty sposób zarobku na wyspie Bali, gdzie turystów zawozi się na farmy i przekonuje ich, że tylko jedno zwierzę zamknięte jest w klatce, a cała reszta biega szczęśliwa na wolności. Prawda jest taka, że na Bali nie ma dziko żyjących cywet, a popyt na kawę jest tam tak wielki, że przywozi się ją z innych wysp, głównie z Jawy, gdzie, nawiasem mówiąc, w ogromnej większości też pozyskiwana jest z podobnych farm.

Jak nie dać się oszukać? Jak odróżnić prawdziwą kopi luwak od podróbek?

Naszą czujność powinna wzbudzić też forma, w jakiej kawa jest sprzedawana – mielona kopi luwak bywa mieszana z… ryżem, mączką kukurydzianą lub zwykłą kawą, wybierajmy więc najlepiej kawę w ziarnach i mielmy tuż przed spożyciem. Inną pułapką, na którą często nabierają się turyści odwiedzający Indonezję, jest nazwa kawy sprzedawanej w każdym supermarkecie – ‘Luwak white coffee’. Kosztuje ona w przeliczeniu kilka złotych i oprócz nazwy nie ma z prawdziwą kopi luwak nic wspólnego. Niestety na indonezyjskim rynku nie ma regulacji dotyczących sprzedaży tej unikalnej kawy i wielu nieuczciwych sprzedawców wykorzystuje ten fakt. Jeśli zobaczymy certyfikat poświadczający jej oryginalność, możemy być pewni, że został on spreparowany przez producenta i, niestety, nie musi wcale oznaczać, że kawa, którą chcemy kupić zawiera choć kilka procent kopi luwak.

To jak, chcielibyście spróbować kopi luwak czy to dla Was odrażające?

UWAGA: ten post promuje moją markę kopi luwak, ale starałam się, żeby jego informacyjna część była jak najbardziej obiektywna :) Prywata zaczyna się odtąd w dół!

---

Gdzie spróbować kopi luwak z dobrego źródła?

Kociej kawy od dzikich zwierząt spróbujecie (lub kupicie ją w paczuszkach idealnych na prezent) w moim Losmanos hostel – TYLKO po uprzednim umówieniu wizyty.

Kawę sprowadzamy z zaufanego źródła z wyspy Sumbawa i już na miejscu, w Yogyakarcie, oczyszczamy ją, palimy i pakujemy. Jest to mała, domowa produkcja i przez wzgląd na jej pochodzenie nie jesteśmy w stanie zapewnić hurtowych jej ilości, prowadzimy jedynie sprzedaż detaliczną. Kupując u nas możesz mieć pewność, że nabywasz stuprocentową kopi luwak w ziarnach, a nie mieszankę zawierającą tylko kilka jej procent. Na dodatek nie przyczyniasz się do cierpienia zwierząt.

W ofercie mamy także inne indonezyjskie kawy z różnych części archipelagu – wszystkie świeżo palone i pakowane na zamówienie.