Prambanan – miniatura Angkor Wat?

(ostatnia aktualizacja: 06.11.2024)

Największy kompleks świątyń hinduistycznych w Indonezji i drugi pod względem wielkości w całej Azji, datowany na IX w i wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Często porównywany do kambodżańskiego Angkor Wat. Jedna z największych atrakcji Yogyakarty.

Większość turystów przybywa do Jogji głównie po to, aby „odhaczyć” oba znane kompleksy świątyń, Borobudur i Prambanan właśnie.

Zobacz na co jeszcze warto poświęcić czas w okolicy Jogji

Prambanan powstał zanim na Jawę dotarł islam, a panowały tu dwie główne religie – hinduizm i buddyzm.

Wg legendy księżniczka Roro Jonggrang, która próbując spławić nachalnego adoratora wymyśliła, że wyjdzie za niego jeśli ten w ciągu jednej nocy wybuduje tysiąc świątyń (czyli kompleks Sewu, 'sewu’ po jawajsku = tysiąc). Prawie się udało…;) Kiedy już pracował nad ostatnią, zdziwiona księżniczka zaczęła kombinować jakby tu utrudnić mu ukończenie zadania. Zarządziła, że kobiety z okolicznej wioski mają wstać wcześniej niż zwykle i rozpalić ognisko na wschód od świątyń, co miało sprawić wrażenie jakby słońce już wzeszło. Koguty, ogłupione blaskiem ognia i odgłosami porannych rytuałów, zaczęły piać, ogłaszając początek nowego dnia. W złości książę Bondowoso zamienił księżniczkę w kamień, który jak się mówi, jest podstawą dzisiejszej świątyni Sewu.

Książę wyznawał hinduizm, a księżniczka, o której względy zabiegał, była buddystką, stąd mieszanka stylów. Pobliskie świątynie Sari, Kalasan i Plaosan też są w całości buddyjskie.

Niedługo po ukończeniu budowy świątynie zostały opuszczone na skutek wybuchu pobliskiego wulkanu Merapi. Zapomniane, przez setki lat ukrywały się w dżungli, aż do XVIII wieku, kiedy zostały odkryte przez Brytyjczyków kolonizujących Indonezję na chwilę przed nadejściem Holendrów.

Główna część kompleksu to trzy duże świątynie poświęcone trójcy hinduskich bóstw: Śiwie (niszczycielowi), Wisznu (opiekunowi) i Brahmie (stwórcy), których posągi znajdują się wewnątrz.

Kilkakrotnie, a ostatnio w maju 2006 roku świątynie cierpiały podczas trzęsień ziemi i opadów żrącego popiołu wulkanicznego. Część z nich została odbudowana, ale sporo kamieni nadal jest rozrzuconych po okolicy, a część posągów została rozkradziona. Do dziś zachowało się raptem kilkanaście ze świątyń, ale sporo kolejnych jest sukcesywnie rekonstruowanych.

Imponujący jest sposób budowy świątyń – powstały z bloków wulkanicznych skał bez użycia żadnego spoiwa. Gdy Europejczycy zabrali się za ich odbudowę łącząc kamienie cementem, narobiło to tylko więcej szkód podczas często nawiedzających te tereny trzęsień ziemi.

 

Spod głównych świątyń do bardziej odległej buddyjskiej Candi Sewu dostać można się 10minutowym spacerem, kursuje tam też darmowa kolejka, jednak trzeba czekać aż uzbiera się 10 chętnych osób, co czasem trochę trwa. Alternatywnie możemy wybrać prywatną ciuchajkę za 20 k/os. lub wypożyczyć papamobile za 200 k/max. 6 osób.

Mówi się, że jeśli ktoś wcześniej widział Angkor w Kambodży to na pewno mu się Prambanan nie spodoba, ale warto dać mu szansę – szczególnie jeśli zwiedzamy z przewodnikiem, który poopowiada różne ciekawostki rozbudzające fantazję. Przeciekawie jest wyobrażać sobie jak bardzo inaczej wyglądała Jawa zanim w XII w. dotarli tu muzułmańscy kupcy ze swoją ekspansywną religią.

Jak dostać się do Prambanan z Yogyakarty?

Prambanan leży zaledwie kilkanaście km na północny wschód od centrum Yogyakarty i kilka km od starego lotniska, Adisucipto.

Skuterem

Dojazd w obie strony: 80 k (wynajęcie skutera) + 30 k za pełen bak benzyny, za 1-2 os.

 

Transportem publicznym

autobusem TransJogja z Malioboro lub okolicy Prawirotaman: 3,5 k

ostatni autobus spod świątyni w stronę miasta odjeżdża przed 21, dojazd zajmuje 40-60 min.

Dojazd w obie strony: 7 k (czyli 2 złote!) za osobę

 

Z wycieczką z Yogyakarty

Większość biur oferuje wyjazd z miasta wcześnie rano oraz popołudniu – ok. 14. Busik odbiera spod drzwi hoteli i tam na końcu odstawia, w jedną stronę z południa miasta jedzie ok. półtorej godziny.

Dojazd w obie strony: od 90-125 k za osobę

 

Prywatnym autem z kierowcą

Borobudur w połączeniu z Prambanan w 8-10 h: 800 k za auto dla 1-5 os. i 1,5 mln za minibusa.

W cenie jest już benzyna i opłaty parkingowe, ale bilety wstępów nie są wliczone.

Chętnie polecę sprawdzonych kierowców dobrze mówiących po angielsku i pomogę w organizacji podróży po okolicach Yogyakarty i reszty Jawy. Zainteresowanych proszę o kontakt mailowy :)

 

Kiedy jechać do Prambanan?

Zwiedzanie Prambanan najlepiej zaplanować na poranek lub popołudnie – bo w środku dnia ciężko tam o skrawek cienia. Przy dobrej pogodzie ze świątyni zobaczymy wulkan Merapi – na co większa szansa jest rano. Dla miłośników fotografii polecam spędzenie tam złotej godziny przed zachodem słońca oraz (w porze suchej od maja do października) pozostanie na przedstawienie Ramayana, które odbywa się w otwartym teatrze z oświetlonymi świątyniami w tle. Od czasu do czasu w tym amfiteatrze organizowane są też festiwale jazzowe czy inne koncerty.

 

Inne praktyczne wskazówki

• Godziny otwarcia świątyni: 6:30 – 17:30.
• Bilet wstępu – cena wzrastała już kilkukrotnie w ciągu kilku ostatnich lat i obecnie wynosi 400.000 IDR
• Studenci (do 26 r.ż.) i dzieci płacą prawie połowę ceny – 250.000 IDR, nie zapomnijcie więc zabrać ze sobą legitki!
• Bilety bez problemu kupicie w kasie na miejscu, ale bezpieczniej mieć gotówkę, bo terminal płatniczy wprawdzie jest, ale często ma „error” ;) Ewentualnie przez internet
• Można też kupić bilet combo obejmujący wstęp do świątyni Borobudur (ALE bez możliwości wejścia na górę stupy, więc średnio opłacalna opcja…) oraz inne pakiety, zawierające też m.in. wstęp do pobliskiego pałacu Ratu Boko
• Na miejscu bez problemu znajdziesz przewodnika chętnego oprowadzić po świątyni. To koszt 150-200 k za godzinę
• Na terenie świątyń w porze suchej (oficjalnie od maja do października) wieczorami odbywa się przestawienie baletu Ramayana. Warto zwrócić uwagę, że tylko w niektóre dni odgrywana jest pełna wersja baletu, w inne dni tylko poszczególne epizody
• Im więcej skóry odsłaniamy, tym większą atrakcją tu będziemy. Paniom chcącym szanować lokalne zwyczaje radzi się zakryć ramiona, dekolty i kolana, tak samo jak i na większości Jawy
• Dookoła Prambanan znajdziemy sporo mniejszych świątynek, choć już nie tak imponujących. Moje ulubione to np. Candi Ijo czy Plaosan. Aby je odwiedzić, jedynym rozwiązaniem jest wypożyczenie motoru lub auta z kierowcą. Mniej popularnym celem wycieczek jest pałac królewski Ratu Boko, położony na wzgórzu. Można tam, przy odrobinie szczęścia do bezchmurnej pogody, zjeść kolację z widokiem na wulkan Merapi
• Ciekawostka – wg lokalnych wierzeń wizyta w świątyni Prambanan przynosi pecha niezamężnym parom, ale dotychczas nie potwierdziło się, żeby dotyczyło to też turystów ;)
• W poniedziałki i popołudniami (teoretycznie po godz. 15) niedostępna jest strefa zaznaczona na żółto – ale nie wpływa to specjalnie na komfort zwiedzania, wg mnie tak samo warto wybrać się tam każdego dnia